Påsk i Sverige

Geel
Eieren
Hazen
Veertjes 
en…. Heksen!

De bovenste 3 van dit rijtje kennen we in Nederland ook, eieren en hazen en de kleur geel. Maar veertjes en heksen???

De Paas veertjes …..

We waren eens in Stockholm rond de Pasen en zagen daar overal gekleurde veertjes aan de kale bomen, aan takken in restaurants en winkels en te koop in de supermarkten. Påskris heette ze, Paas twijgen. Het bleek een gebruik dat ontstond door 2 oudere gebruiken zo’n beetje samen te voegen.

Vroeger zette men in de vastentijd alvast berkentakken binnen zodat er rond Pasen al een sfeer van lente en jong groen zou zijn, een beetje kleur.

De andere is iets minder leuk…. Op de ochtend van goede vrijdag mocht degene die het het eerst wakker werd, degene die nog in bed lagen “slaan” met een berken twijg om ze zo te herinneren aan het lijden van Christus. Het was met name een gebruik onder  jongeren en moest dan ook  meer gezien worden als een soort van “flirten” met elkaar.

Heden ten dage versiert men de takken omdat er na de vastentijd  behoefte is aan een beetje kleur. Dat is dan buiten in de natuur nog niet te vinden. Tegenwoordig is het gebruik net zo ingeburgerd als de kerstboom en de midzomerboom en  zie je naast veertjes ook andere materialen als papier en plukjes gekleurde wol.

Dan de heksen ….

Tegenwoordig zijn het jonge kinderen die zich verkleden als heks, een jurk met een schort, een hoofddoek, een bezem en een ketel en is men blij als ze langskomen met hun, vaak eigen gemaakt paaswens. In ruil krijgen ze wat lekkers of een beetje kleingeld in hun ketel.

Maar in vroegere tijden,waren de heksen volwassen vrouwen waarvan gedacht werd dat ze mensen ziek en ongelukkig maakten en dat ze konden toveren, tegenwoordig noemen we ze wijze vrouwen. Veel van deze vrouwen werden dan ook vervolgd en verbrand tijdens de heksenvervolging. Volgens de Zweedse folklore, met name op het platteland, gingen deze heksen op witte donderdag naar de berg Blåkulla om er met de duivel en z’n aanhang samen te komen en als je er dan eentje tegenkwam……

Een paar dingen die men deed om de heksen buiten de deur te houden:
– witte kruizen op de deur schilderen
– een oud mes onder de drempel begraven (heksen houden niet van ijzer en staal)
– in de lucht schieten
– en vooral geen gereedschap buiten laten liggen want daarop konden de heksen naar Blåkulla vliegen.

Het duurde lang voordat het bijgeloof verdween, maar door elkaar grappige verhalen over heksen te vertellen en erom te lachen verdween langzaam de angst, want kunnen lachen om je angst doet die verdwijnen. Tegenwoordig gelooft niemand meer in heksen en zijn het de kinderen die op witte donderdag of paaszaterdag in de buurt langskomen met hun paaswens, verkleed als heks en een ieder Glad Påsk wensen.

Een lekker Paas recept …..

Om het allemaal wat luchtiger te maken nog een recept voor een lekkere Heksenkaas.

Wat heb je nodig voor de Heksenkaas?
- een bakje Philadelphia of andere roomkaas, zonder toevoeging, 200 gram
- 2 eetlepels mayonaise
- 1 flinke eetlepel grove mosterd
- 1 flinke knoflook teen
- heel veel verse bieslook

Roer de roomkaas los in een kom en voeg knoflook, mayonaise, mosterd toe.
Goed roeren en als laatste de bieslook fijn knippen en er door roeren.

De heksenkaas is heel lekker op een zelfgebakken haver stokbrood.

Wat heb je nodig voor het haver stokbrood?
- 6 gram verse gist
- 3 dl water
- 9 gram zout
- 60 gram havermout
- 45 gram zonnepitten
- 330 gram bloem

Verkruimel de gist in een kom en los het op in het water.
Roer de rest van de ingrediënten erbij en kneed het tot een stevig deeg.
Laat het geheel tenminste 4 uur rijzen, maar het kan ook prima 8 tot 10 uur staan.
Strooi wat havermout op de aanrecht en leg daarop het deeg.
Vorm het tot een brood, geef het een paar  draaien en leg het op de met bakpapier bedekte bakplaat.
Laat het onder een doek rijzen terwijl je de oven verwarmt tot 250-275 graden.
Zet het brood in de oven, verlaag de temperatuur tot 200 graden en bak het brood in 20 min. gaar.

Eet smakelijk! 

En tot slot wat heksenboeken voor de kleintjes ….

Leuke boeken voor de kinderen over heksen:
– De kleine heks van Otfried Preussler (7+)
– Merlinde de kleine heks van Daniela Drescher (prentenboek)
– Juniper, Heksenkind en Colman van Monica Furlong (10+)
 en nog veel meer….

Bronnen:
- Svenska traditioner van Jan Ojvind Swahn
- Påskkärringar van Per Gustav
- Nordiska museum Stockholm
- broodrecept uit “Bröd enklare, godare och smartare” van Mette Ankarloo
- heksenkaas uit eigen keuken.

This website uses cookies. By continuing to use this site, you accept our use of cookies.  Meer info